From Text-to-Clay

Werken met de materiële eigenheid van Keramiek & AI

Wat kan een eeuwenoude ambacht als keramiek ons leren over kunstmatige intelligentie (AI)? Eeuwenlang heeft het werken met klei keramisten een les in nederigheid bijgebracht: je beheerst het niet, je werkt samen met haar eigenheid. Klei barst, glazuren lopen uit en vormen vervormen volgens een eigen logica. AI daarentegen benaderen we met een tegengesteld verlangen naar controle en voorspelbaarheid. We behandelen de inconsistenties ervan als ongewenste fouten, niet als inherente materiële eigenschappen die begrepen moeten worden. Dit project begon met een vraag: wat als we AI zouden benaderen met dezelfde wijsheid die we klei toekennen, en die onvoorspelbaarheid niet zien als een gebrek, maar als een materiaaleigenschap?

Een materiaaldialoog

Om de interactie tussen deze tegengestelde materialen te verkennen, creëerde ik een dialoog tussen mijn eigen verleden en een mogelijke toekomst. Ik trainde een beeldgeneratiemodel met een persoonlijk archief van mijn keramisch werk, waarbij ik elk stuk niet annoteerde met objectieve beschrijvingen, maar met emoties en herinneringen. Door het model abstracte zinnen te geven zoals “keramische jaloezie”, genereerde de AI sculpturen die er visueel overtuigend uitzagen, maar geen enkel begrip hadden van zwaartekracht of fysica. In plaats van deze onmogelijke vormen te corrigeren, beschouwde ik ze als een uitnodiging om de grenzen van mijn eigen ambacht te verleggen. Dit circulaire proces—van klei naar data, en weer terug—leverde sculpturen op die een vreemde en mooie ruimte innemen tussen het authentieke en het kunstmatige: objecten van een onderhandeling tussen mijn eigen handen en de eigenaardige logica van AI.

Langzame en reflectieve AI als creatieve praktijk

Dit project gebruikt het bedachtzame tempo van keramiek als tegenwicht voor de snelheid van generatieve AI, en geeft zo aanleiding tot wat ik een “langzame en reflectieve AI-ontwerppraktijk” noem. Hier verschuift het doel van het optimaliseren van output naar het cultiveren van een ambachtelijk proces. Elke sculptuur staat als bewijs van een onderhandeling tussen computationele logica en de materiële eigenheid van klei. Uiteindelijk suggereert dit werk dat een betekenisvolle relatie met AI wellicht minder snelheid vereist dan we nu verlangen, en juist meer geduld, acceptatie en materiële wijsheid—kwaliteiten die ambachten als keramiek ons al eeuwenlang hebben geleerd.